Wychowuj, „Przekazuj doświadczenie, które ożywia”
Intensywny dialog między arcybiskupem Angelo Vincenzo Zanim, Eraldo Affinatim, ks. Juliánem Carrónem i Monicą Maggioni. Tematem były relacje z młodymi ludźmi. Oraz nadzieja, którą „muszą widzieć odbitą na twarzy dorosłego”„Aby zrozumieć, jak pilne jest wyzwanie, przed którym stoimy, musimy skupić się na wychowaniu, które otwiera umysły i serca na szersze i głębsze zrozumienie rzeczywistości. Potrzebujemy globalnego paktu wychowawczego, który nauczy nas powszechnej solidarności, nowego humanizmu”. W ten sposób papież Franciszek rok temu zapoczątkował globalny Pakt Wychowawczy.
Potem nadeszła pandemia, kryzys, który jeszcze bardziej uwypuklił, jak istotna jest kwestia wychowania, aby odpowiedzieć na wyzwanie, które tym razem - „epokowa zmiana”, jak mawia papież Franciszek - dramatycznie niesie ze sobą.
„Zacząć od nowa od wychowania” było w istocie tematem spotkania, które odbyło się 5 grudnia na kanale YouTube z okazji publikacji książki Juliána Carróna pod tytułem Wychowanie. Komunikowanie siebie, opublikowanej przez wydawnictwo San Paolo. Bohaterami dialogu byli arcybiskup Angelo Vincenzo Zani, sekretarz Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego, Eraldo Affinati, pisarz, nauczyciel i założyciel szkoły imieniem Penny Wirtona w Rzymie oraz autor książki ks. Julián Carrón –przewodniczący Bractwa ruchu Komunia i Wyzwolenie; a wszystko moderowane przez dziennikarkę Monikę Maggioni.
„Zgodziłem się wziąć udział w tej prezentacji z dwóch powodów” – rozpoczął arcybiskup Zani. „Przede wszystkim jest to okazja, aby podziękować ks. Juliánowi i przyjaciołom z ruchu Komunia i Wyzwolenie za niezwykły wkład, jaki od lat wnoszą w świat, aby podkreślić wartość i doświadczenie wychowania, rozwijając oryginalne podejście, które opiera się na pouczających spostrzeżeniach ks. Giussaniego”. Drugi powód tkwi w samej lekturze książki ks. Carróna, w której znalazł, jak wyjaśnia, pewne punkty styku z przesłaniem Paktu Wychowawczego, którego pragnął Papież Franciszek: „Myślę, że jest to wspaniałe narzędzie służące do realizacji tej inicjatywy. Tematy podjęte w tej książce są zgodne z tym co chce powiedzieć Papież, zwłaszcza gdy mówi, że wychowanie jest doświadczeniem życiowym”.
Arcybiskup Zani wyjaśnił następnie powody podjęcia tej inicjatywy: „Papież chciał odpowiedzieć na konkretne pytania, zadane przez autorytatywne osoby z różnych środowisk religijnych i kulturowych, zaniepokojone klimatem zamieszania w społeczeństwie: „Oczekujemy na słowo zachęty i nadziei”. Papież wybrał temat wychowania, wyjaśniając także jego kluczowe kategorie: centralne miejsce osoby, rozwój projektów długo i średnioterminowych oraz odwaga, by chcieć służyć wspólnocie i dobru wspólnemu”.
W opowieści Affinatiego słowa stają się twarzami, imionami: Mohammed, Lucinda… To ludzie, którzy żyją w dramatycznych okolicznościach. „Jesteśmy zmuszeni wejść w wymiar cyfrowy, który dostarcza nam informacji, ale nie daje nam prawdziwej wiedzy. Trzeba podjąć konkretne działania”- powiedział pisarz. Szkoła imienia Penny Wirtona, którą założył w Rzymie, jest włoską szkołą dla imigrantów, która oferuje tym młodym ludziom możliwość wzięcia udziału w indywidualnych lekcjach z pomocą wolontariuszy, z młodymi Włochami w ich wieku. A co z Covid-19? „Uruchomiliśmy lekcje zdalne, z dziesiątkami wolontariuszy, którzy dzwonią do każdego z młodych i kontaktują ich przez smartfony z włoskimi uczniami liceów. Jest to propozycja przyjaźni, nowego braterstwa, które jest podjęciem ludzkiej pracy do wykonania, terytorium do zdobycia. To odwaga do działania z ludźmi których mamy przed sobą, ponieważ jesteśmy spragnieni człowieczeństwa. To odwaga, aby wejść w strefę ryzyka, aby zaangażować się w swoje człowieczeństwo. Wychowawca jest taki tylko wtedy, gdy ucieleśnia zasady, na co wskazuje ks. Carrón w swojej książce”.
Pandemia pogorszyła sytuację: na świecie jest 250 milionów młodych ludzi, którzy nie mają dostępu do edukacji, przypomniał abp Zani, a we Włoszech Monica Maggioni przypomina, że jest 2 miliony „nitów” [„nie połączonych” – młodych ludzi w wieku od 15 do 29 lat), którzy nie są ani zatrudnieni, ani objęci żadnym kursem edukacyjnym ani szkoleniem zawodowym), do tego stopnia, że Główny Urząd Statystyczny ukuł kategorię „młodego zniechęconego”.
„Papież postawił nam wyzwanie, do podjęcia którego jesteśmy wezwani”, ks. Carrón rozpoczyna swoje przemówienie: „Jak możemy wnieść swój wkład, jako dorośli, w epoce, w której dominuje niepewność, zniechęcenie i zagubienie? Gdzie zniknęły punkty odniesienia? Albo gdzie są ludzie, którzy niezależnie od sytuacji, w jakiej znajduje się młodzież, potrafią z nią rozmawiać, stawiając jej przed oczami taki rodzaj człowieczeństwa, z powodu sposobu, w jaki są w relacji z młodzieżą, przez pasję z jaką wchodzą w relację z nimi, z powodu zainteresowania ich osobą, że są w stanie wzbudzić pragnienie, w tych, którzy są zniechęceni, w tych którzy są bierni, w tych którzy są apatyczni, lub tkwią w ogólnym odrętwieniu lub, w letargu, ogólnie rzecz biorąc, jeśli tego nie ma, nie ma możliwości dotknięcia wnętrza osoby, «punktu zapalnego», o którym mówił Pavese. Jedyna możliwość jest taka, że dzieci stają przed życiem: muszą zobaczyć nadzieję, która odbija się na twarzy dorosłego”.
Wiarygodna nadzieja, doświadczenie zwycięstwa, wyjaśnia ks. Carrón: „Doświadczenie niezależne od okoliczności, pewność, która przeczy wszelkiemu sceptycyzmowi, wszelkiemu lękowi. Ucieleśniona pewność, która dotyka w rzeczywistości punktu zapalnego, by poruszyć na nowo osobę.
Pakt, proces: to słowa, które przewodzą zaproszeniu Papieża, ponieważ rzeczywistość, podkreśla Monica Maggioni, „budowana jest poprzez trud, proces, zdolność zjednoczenia się różnych osób, pomysłów i woli, dusz. Z jakim rodzajem odpowiedzi, proszę mi powiedzieć, spotyka się praca Jego Ekscelencji?”.
„Widzę odpowiedź i sygnał do bycia dyspozycyjnymi wobec propozycji współpracy wysyłany przez wiele osób”, odpowiada arcybiskup: „Wielokrotnie bardziej otwarci na rozpoczęcie drogi są ci, którzy są daleko od chrześcijańskiej wizji. Nie zapominajmy, że na świecie jest 220 000 katolickich szkół, a 40% uczniów to nie są chrześcijanie ani katolicy”.
„Dziś potrzebujemy poetów”, powiedział Papież Franciszek, abyśmy mogli być twórcami nowego życia”, podsumowuje arcybiskup Zani: „Nie pozostaje mi nic innego jak tylko podziękować, że mogłem posłuchać o tych pięknych rzeczach, które są żywe”. To rozpoznanie możliwej ścieżki dla każdego: wychowania. „Dzisiaj głównym punktem jest to, żeby formować wychowawców, towarzyszyć, wychowywać i sprawiać, że będą wzrastali. Nie możemy być tymi, którzy po prostu powtarzają utarte teorie; musimy być tymi, którzy generują nowe życie a w pandemii i wrażliwość jaką masz - myślę że z tym wirusem, który się nam przydarzył musimy wejść w sens ograniczenia, który nie jest celem czegoś ale jest progiem do czegoś więcej, czegoś nowego - a więc tam trzeba nieść nadzieję, a wychowawca powinien nieść taką perspektywę, która otwiera nowy scenariusz. To jest prawdziwy wychowawca”. To komunikowanie siebie, oryginalny sposób rozumienia rzeczywistości i relacji z innymi ludźmi.
Książkę Juliána Carróna Wychowanie. Komunikowanie siebie można nabyć w Stowarzyszeniu „Ślady Obecności” w cenie 15 zł. Kontakt mailowy: sekretariat@cl.opoka.org.pl
